فراوانی سندرم متابولیک در درجه های متفاوت وزن نوجوانان شرکت کننده در مطالعه ی قند و لیپید تهران

چکیدهمقدمه: شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان و به تبع آن سندرم متابولیک، در دهه های اخیر افزایش یافته است. تعیین شیوع این سندرم در گروههای مختلف وزنی، منجر به غربالگری و مداخله ی مناسب و در نهایت، کاهش عوارض مرگبار آتی بیماری های قلبی ـ عروقی و دیابت می شود. مطالعه ی حاضر جهت تعیین شیوع سندرم متابولیک در درجه های متفاوت وزنی نوجوانان انجام شد. مواد و روش ها: در یک مطالعه ی مقطعی در افراد شرکت کننده در فاز سه ی مطالعه ی قند و لیپید تهران، 1523 نوجوان 19-10 ساله (708 پسر و 815 دختر) بررسی شدند. شیوع سندرم متابولیک بر اساس تعریف های تغییر یافته ی atp iii، aha، nhanes iii و idf برای رده ی سنی نوجوانان، در گروههای متفاوت دارای وزنی طبیعی، در خطر اضافه وزن و اضافه وزن متوسط و شدید به تفکیک جنس، گروه سنی، وضعیت منارک دختران و سابقه ی فامیلی دیابت برآورد شد و داده ها با استفاده از آزمون های تی، من ـ ویتنی و نیز رگرسیون لجستیک چندگانه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: 15% نوجوانان در خطر اضافه وزن، 2/4% افراد دچار اضافه وزن متوسط و 6/4% دچار اضافه وزن شدید بودند و تفاوت معنی داری از نظر فراوانی گروه وزنی در دو جنس وجود نداشت (381/0=p). شیوع کلی سندرم متابولیک بر اساس تعریف های atp iii، aha، nhanes iii و idf به ترتیب 5/9، 1/5، 8/17 و 8/5% بود که در پسران به طور مشخص، شایع تر از دختران بود. بر اساس تعریف های فوق، شیوع سندرم متابولیک به ترتیب در گروه دارای وزن طبیعی 2/2، 9/0، 6/8 و 8/0%، در گروه در معرض خطر اضافه وزن 5/21، 11، 4/36 و 11%، در گروه دارای اضافه وزن متوسط 2/42، 4/23، 1/64 و 8/32% و در گروه دچار اضافه افزایش وزن شدید 9/62، 6/38، 1/67 و 1/47% بود (001/0p<). شیوع هر یک از عوامل خطرساز سندرم متابولیک و هم چنین همزمانی وجود این عوامل، با ارتقای گروه وزنی افزایش یافت. فراوانی سندرم متابولیک بعد از منارک با قبل از منارک، فقط بر اساس تعریف idf، تفاوت معنی داری داشت (04/0=p). فراوانی سندرم متابولیک در وجود سابقه ی فامیلی دیابت بیشتر از موارد منفی این سابقه بود (001/0p<). نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر شیوع بالای اضافه وزن، چاقی و سندرم متابولیک را در نوجوانان تهرانی نشان می دهد. با افزایش وزن، شیوع سندرم متابولیک افزایش می یابد. سندرم متابولیک در پسران، افراد با سابقه ی مثبت فامیلی دیابت و دوران پس از منارک شیوع بالاتری دارد. این اطلاعات می تواند در برنامه های اصلاح شیوه ی زندگی نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد.